# Bliźniaczy dyktatorzy,czyli "różni ich kształt wąsów!"

Prawdopodobnie czytając tytuł tego tekstu, na myśl przyszły Ci właściwe osoby. Hitler i Stalin, Stalin i Hitler. Dwaj przywódcy, którzy współtworzyli makabryczny scenariusz XX wieku.

Pomimo upływu wielu dekad wciąż, szczególnie przy okazji ważnych rocznic, pobrzmiewa pytanie: Jak mogło do tego dojść? Jak to możliwe, że zbrodnicza polityka dwóch ludzi, nie została zduszona w zarodku, a przeciwnie, zawładnęła umysłami ludzi i pobudziła ich do najokrutniejszych zbrodni? Odpowiedź nie jest jednoznaczna. Przedstawiciele różnych dyscyplin upatrują przyczyn w innych aspektach. Ciekawych przemyśleń dostarczają biografie obu tyranów.
Powstało też wiele ciekawych filmów dokumentalnych i paradokumentalnych. Zawarte w nich treści daleko różnią się od przekazów, z którymi stykałam się podczas lekcji historii. Nawiasem mówiąc niesamowita bywa potęga nauczycieli, którzy zdają się, jakby z premedytacją, uprzykrzyć nauczany przez siebie przedmiot. Mojej pani od historii nie do końca się udało mnie zniechęcić. Jestem jednak przekonana, że należę do wyjątków. A to za przyczyną mojego wczesnego zainteresowania zagadnieniami fenomenu dyktatur, charyzmatycznych przywódców czy kultu jednostki.
Powracając jednak do tematu muszę stwierdzić, że rozważania spod znaku pytań rozpoczynających się od przysłówka „dlaczego”, są żywe pomimo upływu lat. Co ciekawe oba totalitaryzmy, tj. nazizm i komunizm, miały wiele wspólnych cech, które do pewnego stopnia konstruowały względną trwałość każdego systemu z osobna. By wciągnąć w moją opowieść i tych, dla których historia najnowsza, być może za sprawą uczestnictwa w lekcjach kreowanych przez belfrów pozbawionych pasji, nie jest ulubioną dziedziną, postanowiłam spuścić z tonu. Rozważania nad istotą zbrodniczych systemów, zawężę do wskazania podobieństw pomiędzy Hitlerem i Stalinem i ich aktywnościami. O ile nie jestem pierwszą, która wyznacza sobie taki cel prawdopodobnie jedną z niewielu, która przy okazji zasygnalizowania spraw największej wagi, sięgnęły do detali.

Podobieństwa są momentami zaskakująco silne. A tak nawiasem mówiąc… jak myślisz czyje zdjęcie znajduje się powyżej? Chcąc zweryfikować swój typ – kliknij w zdjęcie i przeczytaj rozszerzenie w adresie url.

Pochodzenie i dzieciństwo

Obaj dyktatorzy urodzili się w innych krajach, niż te, w których sprawowali absolutną władzę. Stalin przyszedł na świat w miasteczku Gorii we wschodniej Gruzji. Z kolei miejscem urodzenia Adolfa Hitlera było Braunau w Austrii.
Obaj byli potomkami rodziców, którzy utracili wcześniej urodzone dzieci. Obaj też pochodzili też z mało zamożnych rodzin. Matka Stalina Katarzyna, była praczką, zaś ojciec Wisarianow – szewcem. Postępujący u niego alkoholizm przyczynił się jednak do bankructwa zakładu.  Niezwykle często w stanie upojenia bił on małego Józefa i jego matkę. Z kolei rodzicielka przyszłego wodza III Rzeszy Klara była służącą. Ojciec natomiast nosił imię Alois i był celnikiem. Do członków rodziny zwracał się z arogancją. Przywoływał Hitlera gwiżdżąc na dwóch palcach. Bezlitośnie bił dzieci pod byle pretekstem.
Szczegółowe rozważania dotyczące środowisk wychowawczych obu dyktatorów przedstawia A. Miller. Potwierdza ona, że obaj byli poniżani i ośmieszani. Nie mogąc dać ujścia nienawiści do rodzica, wypierali oni i spychali do podświadomości te okrutne doświadczenia. W późniejszym życiu dawali upust nienawiści w zmienionej formie wobec innych.

Życie osobiste

Trudno w przypadku osób pochłoniętych bez reszty zbrodniczymi ideologiami, mówić o życiu osobistym. Podtytuł ten służyć ma głównie do wskazania, delikatnie mówiąc, kontrowersyjnych relacji rodzinnych.
W przypadku Stalina mowa o stosunku do syna Jakowa, zrodzonego ze związku z pierwszą żoną Jekateriną Swanidze. W 1941 roku trafił on do niewoli niemieckiej.

Co ciekawe Stalin odmówił jego wymiany na feldmarszałka Fredricha von Paulusa. W efekcie, dwa lata później Jakow popełnił samobójstwo. Pierwsza żona zmarła zaś po czterech latach małżeństwa na bliżej nieustaloną chorobę. Tragiczna była także relacja z drugą żoną Nadieżdą Alliłujewą. Stalin gardził nią. Historycy nie są zgodni co do przyczyn jej śmierci. Jedni uważają, że została zamordowana na polecenie męża, inni, że popełniła samobójstwo.
Z kolei Hitler miał niezwykle niepokojącą relację z 23letnią siostrzenicą Angelą Raubal. W efekcie fatalnych zajść popełniła ona samobójstwo. Wcześniej chciała od niego odejść, ponieważ wuj angażował ją w niezwykle perwersyjną aktywność seksualną. Po śmierci Angeli, jego współpracownicy zapoznali go z Ewą Brown, łudząco podobną do zmarłej siostrzenicy.

Dyktatura

Dojście do władzy przyszłych dyktatorów także coś łączyło. Tym czymś były swego rodzaju podstępy. Hitler prowokował zamieszki jednocześnie wyrażając przekonanie, że to jedynie on jest w stanie przywrócić ład. Z kolei Stalin po śmierci Włodzimierza Lenina, stopniowo wyeliminował swych konkurentów do władzy. W latach 1924-1926 sprzymierzył się z Grigorijem Zinowiewem i Lwem Kamieniewem przeciwko Lwowi Trockiemu. Następnie zawarł sojusz przeciwko swym niedawnym sprzymierzeńcom z Nikołajem Bucharinem i Aleksiejem Rykowem, których ostatecznie wyeliminował dzięki swemu wpływowi na dobór kadr partyjnych.
Obu potrzebna była wojna. Wszak tendencje mocarstwowe stanowiły centralny punkt ich polityki. Stalin dążył do rewolucji. A jak powiadał W. Lenin: ” wojna otwiera drogę do rewolucji, a wojna światowa otwiera drogę do rewolucji światowej”. Hitlerowi z kolei pozwoliła na realizację wielkich haseł z którymi dochodził do władzy. Obaj też wykorzystywali strach jako potężny oręż swej polityki. Hitler straszył m.in. wojną domową i Żydami. Z kolei Stalin zwykł mawiać:  ”Wolę, gdy ludzie popierają mnie ze strachu niż z przekonania. Przekonania są zmienne, strach zawsze jest ten sam”. Zakładam, że i Adolf Hitler byłby skłonny podpisać się pod tymi słowami.

Ciekawe, że obaj się wspierali. Stalin upatrywał w Hitlerze swego rodzaju lodołamacza, który zdemoluje Europę wszczynanymi kolejno konfliktami zbrojnymi, jednocześnie osłabiając poważnie własne siły. W tym wódz ZSRR upatrywał swej szansy. Planował opanować kontynent, złożony z państw niezdolnych do obrony. Stalin wspierał więc Hitlera dostarczając mu ogromne ilości niklu, potrzebne do budowy czołgów i dział, oraz inne surowce, produkty rolne. Także zawarty pakt Ribbentrop-Mołotow, był jakoby zielonym światłem dla Führera do rozpoczęcia działań wojennych. To w jego podpisaniu upatruje się jedną z głównych przyczyn wybuchu drugiej wojny światowej.
Podobieństw szukać należy również w obu systemach totalitarnych .  Jej przywódcy sprawowali rządy spod znaku despotyzmu. Wszak oba miały charakter socjalistyczny. Charakteryzowały się ingerencją państwa we wszystkie dziedziny życia obywateli. Działały one w oparciu o doktrynę państwową i przy pomocy rozbudowanego aparatu policyjno – wojskowego. Obaj z wielką stanowczością „tępili” opozycję. Na kartach historii grubą czcionką zapisano również czystki wymierzonych w stronę dotychczasowych stronników. Nie sposób opisać wszystkich aktów tego typu. Stalin miał prawdziwą obsesję na punkcie spisków przeciw sobie. Wszędzie widział wrogów. Znamienne są wypowiadane przez niego słowa: „Nie wierzę nikomu, nawet samemu sobie”. Szacuje się, że do 1939 roku w wyniku czystek w partii komunistycznej zginęło około miliona osób. W działalności Hitlera najbardziej znane jest wydarzenie z nocy z 29 na 30 czerwca 1934 roku określone mianem „nocy długich noży”. Wymordowano wówczas około 400 przywódców oddziałów szturmowych SA i osób, które naraziły się Hitlerowi. Tak jak Stalin, nie ufał nikomu. Potwierdzenia można m.in. szukać w słowach: „Silny człowiek, jest najsilniejszy, gdy jest sam”. 

Indoktrynacja i kult jednostki

Obaj zdawali sobie sprawę z wagi zabiegów zorientowanych na upowszechnianie trwałych, preferowanych przez siebie  postaw, poprzez narzucenie wzmocnionego i  ściśle określonego przekazu.  To były często niezwykle dopracowane formy wpływu społecznego, niezwykle często przybierające charakter manipulacji. Stalin stworzył rodzaj ministerstwa ideologii. W Niemczech na czele podobnego urzędu stanie niezwykle lojalny i wpatrzony w swego przywódcę Joseph Goebbels. (Zob. Architekt zbrodniczej propagandy: Joseph Goebbels)

Kult jednostki stanowił ważny filar propagandy. Mowa o przedstawianiu przywódcy, jako osoby nieprzeciętnie utalentowanej, nieomylnej, wręcz idealnej. Pojęcie to pochodzi z języka rosyjskiego i używane jest głównie w odniesieniu do mitu roztaczanego wokół przywódców komunistycznych. Z powodzeniem jednak można mówić o kulcie jednostki przy okazji opisu innych rządów totalitarnych, w tym rządów nazistowskich.
Przywódcy mięli się jawić także jako niezłomni, silni i charyzmatyczni. Uczłowieczający miał być zabieg polegający na pokazywaniu ich w otoczeniu dzieci.

Znana jest historia, gdy w czasie jednej z narad podeszłą do Stalina mała dziewczynka imieniem Mamłaka i przekazała mu pozdrowienia. Dyktator wziął ją na ręce. Zrobiono im zdjęcia, które opatrzono napisem „Stalin najlepszym przyjacielem radzieckich dzieci” i następnie rozpowszechniono na terenie całego kraju.  Warto przy okazji wspomnieć o tym, że Stalin wprowadził odpowiedzialność karną, nie wyłaczając kary śmierci, wobec dzieci od 12 roku życia.

Z kolei A. Miller pisząc o przemocy wobec dzieci za czasów Hitlera, cytuje słowa Fuhrera: „Mój ideał wykształcenia jest surowy. Cokolwiek jest słabe, musi być bezwzględnie wytrzebione. W twierdzy mego wojującego zakonu, wyrośnie generacja młodych ludzi, którzy zasieją strach w sercach całego świata. Gwałtowna, władcza, nieustraszona, okrutna młodzież to jest to, czego chcę. W ten sposób będę mógł nadawać rzeczom nowy kształt”.
Kult jednostki miał utrwalać w obu systemach:  każda książka, wiersz, sztuka teatralna, symfonia, film, obraz czy budowla. Zarówno w III Rzeszy, jak i Związku Radzieckim, budowano kina, w których wyświetlano ściśle wyselekcjonowane, a niekiedy tworzone na potrzeby propagandy filmy. Usilnie także starano się przejąć kontrolę nad prasą.
Obaj przywódcy doceniali siłę radiostacji. Zadbali o ich rozwój. W Związku Radzieckim za jej pośrednictwem, codziennie znakomita większość obywateli miała okazję słuchać „Głosu Moskwy”.  Z czasem, słuchacze zachodnich rozgłośni skazywani byli na śmierć przez rozstrzelanie. Także Hitler zdawał sobie sprawę z mocy przekazu radiowego. Tuż przed objęciem władzy 1 czerwca 1932 r., wyraźnie uzależnił poparcie dla gabinetu von Papena od udostępnienia radia propagandzie nazistowskiej. Warto dodać, że do 1937 roku Niemcy dysponowały 25 rozgłośniami. Dwa lata później było ich już 36. W tym czasie, za ich pośrednictwem siedem razy dziennie nadawano dzienniki radiowe.

Stosunek do religii

Stosunek do religii dyktatorzy mięli inny. Obaj jednak nie lekceważyli tego aspektu rzeczywistości. Józef Stalin uważał ją za hamulec w walce o rząd dusz. W efekcie zdecydował się na utworzenie w 1929 roku Związku Wojujących Bezbożników, którego zadaniem było propagowanie ateizmu. Jej działalność zorientowana była przeciwko wszystkim wyznaniom. Z czasem Związek realizował planowe niszczenie obiektów sakralnych i cmentarzy, a także tworzeniem list księży przeznaczonych do wymordowania.
Z kolei Hitler uczynił z religii swego rodzaju instrument w służbie zbrodniczej polityki. W Mein Kampf pisał: „każdy powinien być aktywny w obrębie swej wspólnoty wyznaniowej i uważać za pierwszy swój i najświętszy obowiązek zajmować stanowisko przeciw tym, którzy w swoim działaniu przez mowy i czyny z ram własnej zbiorowości wyznaniowej występują i do drugiej usiłują się wgramolić”.  Jak wiadomo Episkopat Niemiec pozytywnie przyjął dojście Hitlera do władzy. O uprzedmiotowieniu religii świadczy m.in. niniejszy cytat z odezwy z 22 lipca 1933 roku do NSDAP (Zob. J. Cornwell, Papież Hitlera: Sekretna historia Piusa XII, Warszawa 2006, s. 59): „Zawarcie przez Watykan traktatu z nowymi Niemcami oznacza uznanie przez Kościół katolicki państwa narodowosocjalistycznego. Traktat ten jasno i wyraźnie pokazuje całemu światu, że twierdzenie o wrogości narodowego socjalizmu do religii jest kłamstwem.(…) Konkordat dał Niemcom możliwość i stworzył sfery zaufania, która będzie miała szczególne znaczenie w pilnej walce z międzynarodowym żydostwem”. Słowa te wypowiedział dwa dni po podpisaniu konkordatu.
Warto przy okazji dodać, że Adolf Hitler jako dziecko uczęszczał do szkoły katolickiej prowadzonej przez benedyktynów, zaś Stalin był adeptem seminarium duchownego.

Ciekawostki

Nawet wzrost mięli zbliżony. Na stronach National Geographic czytamy, że Hitler mierzył165 cm. W odniesieniu do Stalina podawane są liczby od 162 do 165. Wiadomo, że dyktator Związku Radzieckiego przy mównicy stawał na taborecie. Obaj kazali się portretować tak, by niski wzrost nie była zauważalny.
Obaj także tworzyli. Stalin pisywał wiersze, zaś Hitler malował.

Róża płatki rozchyla,

Bierze w objęcia fiołek.

Przebudziła się również lilia.

Kłaniają się wietrzykowi.

Młody Adolf z lubością szkicował psy. Portretował także ludzi, elementy architektury i martwą naturę. Starał się nawet o przyjęcie do Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu.

Jego rysunki nie zyskały jednak uznania w oczach członków komisji. Czy i Tobie przywodzi na myśl pytanie, o to, jak decyzja o przyjęciu Hitlera, mogła zmienić losy świata?

Ciekawe jest także to, że obaj tyrani nominowani byli do pokojowej nagrody Nobla. Kandydatura Stalina zgłoszona została aż dwukrotnie. Pierwszy raz w 1945 roku, za wkład i wysiłek na rzecz zakończenia II wojny światowej, przez historyka i ministra spraw zagranicznych Norwegii Halvanda Kohta. Trzy lata później inicjatorem był profesor Wladislav Rieger z Uniwersytetu Karola w Pradze.  Z kolei kandydaturę Adolfa Hitlera wysunął szwedzki parlamentarzysta E. Brandt. Podjętą aktywność motywował faktem rozwiązywania w sposób pokojowy konfliktów międzynarodowych z Czechosłowacją i Austrią.

Zaryzykuję twierdzenie, że niezwykle trudno o przytoczenie wszystkich podobieństw między Hitlerem i Stalinem. Obaj nosili nawet podobny ubiór, tj. półwojskowe mundury bez dystynkcji. Choć nie ma co ukrywać, że istniało między nimi wiele różnić. Od tych najbardziej podstawowych, jak gusty kulinerne, czy stosunek do picia alkoholu, przez inne, dużo bardziej istotne, jak choćby do obywateli rządzonego przez siebie państwa.
Jednak oni dwaj, jak nikt wcześniej, zakpili z wartości ludzkiego życia. Stalin zwykł mawiać „Śmierć jednego człowieka to tragedia, milionów – statystyka”.
Istnieje także nieskończona liczba określeń pasujących do ich obu. Do skromnej ich reprezentacji należą: cynik, despota, dyktator czy manipulant. Tym bardziej bolą wieści o coraz większej liczbie ekstremistycznych ugrupowań odwołujących się do doktryny Hitlera, wychwalających jego politykę. Smuci też fakt, że wciąż ponad połowa Rosjan pragnie powrotu komunizmu i ze wzruszeniem mówią o Stalinie, jako przywódcy doskonałym.Choć powszechnie znane są różne sposoby uzasadnienia  tego stanu, równocześnie dziwi poziom ignorancji stronników polityki obu dyktatorów.
Jestem ciekawa czy i Tobie przychodzą do głowy jeszcze jakieś podobieństwa. Jeśli tak to daj znać. I na koniec słowa Wiktora Suworowa, który na pytanie o to, co różni Adolfa Hitlera od Józefa Stalina odpowiedział: jak to co? Kształt wąsów!

żródło:  stopmanipulacji.info